Ziemie to prawidłowy staropolski dopełniacz liczby pojedynczej. Jego współczesnym odpowiednikiem jest oczywiście forma ziemi. Bardzo mię cieszy to, że kompozytor pieczołowicie zachował ten archaizm, mimo że nie znajduje się on w pozycji rymowej.
W innych miejscach dokonał jednak kilku zmian. Popatrzmy i porównajmy:
Strofa 2.
wszystkiego, a w oryg. wszytkiego (niewielka zmiana uwspółcześniająca)
Znasz, a w oryg. Z nim (zmiana poważna, chyba nieuzasadniona, o czym niżej)
wszystkie, a w oryg. wszytkie (niewielka zmiana uwspółcześniająca)
Strofa 3.
Wszystko, a w oryg. wszytko (jw.)
Przepiszmy więc strofę drugą w wersji oryginalnej, żeby można się było zastanowić nad sensem trudnego składniowo, semantycznie i teologicznie zdania:
Witay krynico wszytkiego dobrego/
Gdy bowiem w sobie masz Boga samego:
Z nim ludziom wszytkie/ iego wszechmocności
Niesiesz godności.
Całość jest logiczna, ale kunsztowna. Szyk przestawny nie ułatwia wmyślenia się w treść tekstu. Dokonam więc zburzenia utworu poetyckiego, aby współczesnemu odbiorcy ułatwić odnalezienie związków składniowych i logicznych:
„Witaj, Krynico wszystkiego dobrego; gdy bowiem w sobie masz Boga samego, z Nim niesiesz ludziom wszystkie godności Jego wszechmocności”.
Dałem wielkie litery przy zaimkach, bo odnoszę je do Boga, a ówczesna praktyka pisowniana nie była konsekwentna i raczej stosowała małą literę.
Aktualnie śpiewa się:
Witaj krynico wszystkiego dobrego
Gdy bowiem w sobie masz Boga samego
Znasz ludziom wszystkie jego wszechmocności
Niesiesz godności
Ale co ma znaczyć lub znaczy znasz ludziom? Dla mnie to jest całkowicie niejasne i niegramatyczne. Zmiana w stosunku do oryginału wydaje mi się nieuzasadniona. Pieśń (słowa) i muzyka tak pięknie konweniują, że warto przemyśleć kwestię tej strofy na nowo i ogłosić powrót do oryginału. Niniejszym gorąco do tego zachęcam. A co Państwo na to?
A kto jeszcze nie słyszał ani nie śpiewał, niech posłucha i poduma:
* Tytuł śpiewnika Stanisława Serafina Jagodyńskiego brzmi:
Pieśni Katholickie nowo reformowane z polskich na łacińskie a z łacińskich na polskie przełożone niektóre też nowo złożone = Cantiones Catholicae nunc recens reformatae, ex polonicis latinae ex latinis polonicae factae nonnulae noviter compositae.
Po raz pierwszy został wydany w Krakowie ok. roku 1638, inne wydanie dostępne w Dolnośląskiej Bibliotece Cyfrowej nosi datę 1695.
Zgadzam się z autorem, warto wrócisz do oryginału, i nawet konsultować
OdpowiedzUsuńz specjalistami języka łacińskiego.