piątek, 16 marca 2018

Demacierewizacja

Wiele jest trudnych słów pochodzenia łacińskiego czy łacińsko-greckiego, a nawet hybryd łacińsko-polskich, takich jak dezubekizacja. Dzisiejszym słowem ciekawym wartym omówienia na blożku naszym Leksykalia jest demacierewizacja.
Ma ono oznaczać usuwanie  śladów, wpływów i dokonań Antoniego Macierewicza w Ministerstwie Obrony Narodowej.
Słowotwórczo rzecz ujmując, dostrzeżemy zagadkowe ucięcie głoski -cz- lub elementu słowotwórczego -icz-. Hipotetyczną pełną formą nazywającą proces opisany przez Andrzeja Stankiewicza w Tygodniku Powszechnym byłaby *demacierewiczyzacja.
Nazwisko bądź co bądź ciekawe, którego rdzeniem jest mać, macierz, rozszerzone o północne -ew- i tworzące nazwiska -icz-.

Psychopolactwo

Redaktorzy Jacek Żakowski i Tomasz Lis w TOK FM takiego właśnie słowa uzyli, mówiąc o akcjach medialnych gorących zwolenników obecnego rządu polskiego (Zjednoczona Prawica pod wodzą Prawa i Sprawiedliwości).
Psychopolactwo łączyć trzeba z takim słowem jak psychofan i Polactwo, niegdyś słowo wzniosłe, ostatnio raczej niosące konotacje negatywne, czego świadectwem było użycie go w tytule piętnującej pewne postawy książce Rafała Ziemkiewicza.

środa, 14 marca 2018

Dyspreferencja — naukowy eufemizm

Opowieści o relacjach między mieszkańcami położonych na Górnym Śląsku Mysłowic a mieszkającymi za granicznym mostem sosnowiczanami należą do miejscowej tradycji i mitologii. Są bazą stereotypów. Jest oczywiste, że polski (rosyjski, żydowski?!) Sosnowiec kontrastuje ze śląskimi (niemieckimi?!) Mysłowicami. Kto kogo za co bił i do dziś nie lubi, długo mogą nam wyliczać obie strony. Badano to także naukowo.
Dobry serwis Google Książki zamieszcza fragment jakiejś pracy opublikowanej w Przeglądzie Geograficznym.

Polish geographical review - Tom 56 - Strona 37

https://books.google.pl/books?id=gF7RAAAAMAAJ
1984 - ‎Widok krótkiego opisu - ‎Więcej wydań
Od początku XX w. przybysze z Zagłębia Dąbrowskiego zaczęli dominować wśród imigrantów, stąd terminu „gorole” zaczęto używać na oznaczenie tej właśnie grupy ludności. Sosnowiec, jako najbliżej Śląska położone miasto Zagłębia Dąbrowskiego, był postrzegany z Mysłowic jako najbardziej typowy ośrodek dyspreferowanych postaw społecznych i wzorców kulturowych. Wśród respondentów z Mysłowic wskazujących Sosnowiec jako ośrodek swych dyspreferencji przestrzennych
Doprawdy, nie rozumiem wynikania między „zaczęli dominować” a terminem „gorole”. Trzeba jednak wskazać, że dyspreferencja jako synonim awersji i eufemizm dla nienawiści brzmi ciekawie.
Ciekawi mnie jednak, naprawdę ciekawi, co kogo naprawdę drażni i czy znają jedni i drudzy jakieś ucieleśnienie swoich negatywnych stereotypów.